Nhắc đến những loại trái cây mùa hè không thể không kể tới mâm xôi. Ở nước ta nó còn được gọi là quả đùm đũm, nhưng dù tên là gì thì hương vị chua chua ngọt ngọt mà nó mang lại đều cực kỳ thích hợp với tiết trời hè oi bức. Nhiều người trồng nhưng vẫn chưa biết cách chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả.
Hiện nay đã có nhiều nơi trồng cây mâm xôi để làm cây kinh tế. Loại cây này dễ trồng mà cũng nhanh ra trái nên rất được ưa thích. vậy cách chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả như thế nào?
Cây mâm xôi là gì? Tác dụng của nó ra sao?
Nhìn qua thì quả mâm xôi vừa giống dâu tây lại vừa giống dâu ta, thậm chí đến cả hương vị cũng chửng khác nhau là mấy. Đều mang tới vị chua chua ngọt ngọt cực kỳ thích hợp cho mùa hè mà lại vô cùng ngon nữa. Chỉ có điều mâm xôi thì vị chua không gắt như dâu tây mà trong các múi còn có các hạt lấm tấm, khi ăn tạo cảm giác vui miệng. Vào mùa hè, tự tay hái những trái mâm xôi do mình trồng thực không còn gì thú vị bằng.
Quả mâm xôi có tác dụng gì?
Cái tên mâm xôi khá phổ biến ở nước ta vì quả thực nó khá giống một mâm xôi đầy đặn. Không chỉ gọi là mâm xôi, người ta cũng hay gọi nó là phúc bồn tử, một số khác lại gọi là đùm đũm. Mặc dù mâm xôi cực kỳ được ưa chuộng tại các nước châu Âu nhưng nguồn gốc của nó lại là từ các nước Đông Nam Á và Bắc Mỹ đấy!
Tổ tiên của chúng chỉ là những cây mọc hoang ở núi, mãi sau này người ta mới chọn ra các cây có hương vị ngon nhất để lai tạo và nuôi trồng. Từ đó chúng trở thành loại cây trồng được người châu Âu rất yêu thích.
Giống cây mâm xôi thân thảo và leo bám và tương đối giống hoa hồng. Chính vì thế mà trên thân của chúng cũng có gai nhọn nhiều. Lá xanh, có gân nhỏ và giống chân vạc. Hoa mọc thành từng cụm chính vì thế mà quả mọc ra cũng theo từng chùm rất nhiều quả tụ 1 chỗ. Thông thường quả mâm xôi sẽ có màu đỏ hồng, ngoài ra thì nó cũng có màu vàng hay màu đen nữa.
Mỗi màu sắc sẽ mang đến hương vị khác nhau cho quả mâm xôi. Trong 3 màu thì quả màu đỏ được ưa chuộng hơn, vì có vị ngọt nhiều và chua dịu. Còn quả màu vàng hay tím đen ăn giòn, ngọt nhiều và gần như không chua mấy.
Đây là giống cây có tuổi đời cao, ít gặp sâu bệnh khi trồng chính vì thế mà phát triển mạnh và nhanh. Nơi nào có khí hậu mát mẻ thì đều có thể trồng quanh năm, còn nơi khác thì nên trồng vào mùa thu hoặc xuân sẽ tốt hơn. Vào thời điểm này trồng thì đến mùa hè sẽ thu hoạch được.
Nơi có nhiều ánh sáng và nhiệt độ duy trì từ 20 đến 32 độ là điều kiện lý tưởng để cây phát triển. Khi đó chiều cao nó có thể đạt lên tới 2 mét và có thể cho tán rộng chừng 1 mét. Từ 1 cây con chỉ cần chăm sóc tốt sau 1 năm là sẽ cho ra 1 vườn um tùm mâm xôi.
Quả mâm xôi có giá thành cao mà thường phải vào mùa mới có, nên việc tự trồng cây này tại nhà sẽ giúp bạn có sẵn khi cần cũng như tiết kiệm được chi phí. Vậy thì còn chần chừ gì mà không trồng ngay loại cây này trong vườn nhà khi mùa thu đã sang rồi nhỉ? Hè năm sau bạn sẽ tha hồ có những trái mâm xôi chín mọng thưởng thức đấy!
Hướng dẫn trồng và chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả
Điều kiện để cây phát triển tốt
– Như đã nói cây mâm xôi ưa nắng, nơi nào có nhiều ánh nắng mặt trời thì nơi đó cây phát triển tốt, ra hoa kết trái nhiều. Chính vì thế khi trồng thì bạn chủ động chọn những góc có nhiều ánh nắng, càng vào giai đoạn phát triển và ra hoa càng có nhiều nắng thì quả càng sai và càng ngọt.
– Do bản thân nó là giống cây thân thảo leo nên không thích hợp với nơi có nhiều gió. Bạn nên chọn nơi ít gió, tránh gió to để không ảnh hưởng đến cây và quả. Tốt nhất nên gần hàng rào hay tường.
– Loại cây nào cũng cần đất trồng màu mỡ và mâm xôi cũng vậy, ngoài ra cần chú ý khi trồng trong vườn những khu vực trũng cần chú ý nước đọng để không gây ra tình trạng ngập úng, ảnh hưởng đến cây.
Lưu ý: Đất trồng cà chua, cà tím, khoai tây, hoa hồng hay ớt không được dùng để trồng mâm xôi, vì chúng có thể để lại mầm bệnh và hại cây.
Chọn giống cây khỏe mạnh
– Mâm xôi cũng có hai loại, một loại chỉ có vào mùa hè và loại khác thì có ở cả mùa hè và mùa thu.
Loại mâm xôi chỉ có vào mùa hè hay còn gọi là mâm xôi một mùa, là loại Latham quả sẽ tròn và màu đỏ đậm. Còn loại Meeker thì ngọt hơn nhiều màu cũng đậm hơn. Loại Brandywine trái to, màu đậm, loại Willamette giòn và hơi có vị chua trong khi black hawk thì nhiều nước, có màu đen và ngọt.
Mâm xôi hai mùa có nhiều loại như Amity quả to vừa, đỏ đậm và giòn rất thơm. Còn loại Fall Gold thì màu vàng cực kỳ ngọt.
– Mỗi màu sắc sẽ mang đến những hương vị khác nhau cho mâm xôi. Nếu màu đỏ và vàng ngọt và có vị chua nhẹ thì các màu đậm thì ngọt hơn nhiều và gần như khó cảm nhận được vị chua. Hơn nữa cách trồng các giống mâm xôi màu đậm hơi khó hơn vì hay bị sâu bệnh mà cây cũng yếu.
– Nếu trồng tại nhà bạn nên xen kẽ trồng các loại mâm xôi để có thể luôn có loại quả thơm ngon ngày khi cần. Thông thường có thể trồng 1 loại thu vào đầu hè, và một loại thu vào cuối hè sẽ giúp bạn có quả dùng trong thời gian dài. Bạn có thể tham khảo hai giống Algonquin và Autumn Bliss.
Chuẩn bị dụng cụ trồng
Trông mâm xôi không cần cầu kỳ dụng cụ trồng, bạn chỉ cần bao xi măng, chậu, khay đựng, hay mảnh đất còn trống trong vườn nhà là được. Nếu dùng các khay để trồng thì chú ý đục lỗ bên dưới để có thể thoát nước tốt.
Chú ý nếu trồng ở đâu cũng cần đảm bảo lượng ánh sáng nhiều cho cây phát triển và duy trì nhiệt độ tầm từ 20 đến 32 độ C là tốt nhất.
Khi cây bước vào giai đoạn trưởng thành thì nó có thể đạt chiều cao tới 2m và độ rộng tán lên đến 1m. Do đó khi trồng cây con trong chậu nhỏ thì bạn tùy vào sự phát triển và kích thước của cây để thay đổi nơi trồng, miễn sao đủ rộng và thoáng cho cây lớn và đậu quả.
Đất trồng cần nhiều mùn, đủ ẩm nhưng phải thoát nước tốt. Đất bạn có thể mua sẵn ở các cửa hàng nông nghiệp cũng có thể tự trộn thêm phân bò, phân hữu cơ hoai mục với đất, xơ dừa, mùn cưa,… để tăng chất dinh dưỡng. Trước khi trồng 2 đến 3 tuần nên tiến hành bón lót vôi để tiêu trừ mầm bệnh trong đất.
Cách trồng cây cho năng suất cao
– Bởi vì bản thân cây mâm xôi trong vòng 1 năm đâu rất yếu và dễ bị chết nếu chăm sóc không tốt, chính vì thế mà bạn nên mua cây giống đã được 1 năm tuổi để trồng sẽ giảm khả năng cây bị chết. Còn nếu mục đích trồng cho đẹp nhà, xanh vườn mau cho quả thì mua cây lớn sẵn rồi trồng cho dễ.
Còn nếu muốn trồng từ hạt giống thì phải chọn đất sạch và chất dinh dưỡng không nhiều từ giữa đông và tiến hành gieo trồng để cây kịp gặp nắng phát triển. Gieo hạt giống vào đất sâu chừng 1 đốt ngón tay rồi dùng cát ẩm phủ 1 lớp mỏng lên. Gieo vào mùa đông nên chỉ được giữa chậu gieo trong nhà, chỉ mang ra ngoài khi nhiệt độ bên ngoài tối thiểu 15 độ trở lên. Khoảng 6 tuần hoặc ít hơn hạt sẽ nảy mầm, tùy vào thời tiết.
– Vào đầu mùa xuân là thời điểm chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả. Thích hợp nhất để trồng mâm xôi, lúc này bạn mang chúng ra vườn và tiến hành trồng như bình thường. Chăm sóc tốt thì cuối hè đầu thu sẽ có quả để thu hoạch.
– Muốn cho nhiều quả và quả ngọt thì phải đảm bảo các cây phải cách nhau đủ xa để cây nào cũng đón được ánh nắng mặt trời nhiều. Khoảng cách tối thiểu là 50cm.
– Không phải cứ đào hố trồng sâu là tốt. Hố trồng chỉ cần đảm bảo sâu làm sao che hết được rễ, cũng không cao quá để chạm vào các lá thấp nhất. Theo kinh nghiệm của nhiều người chỉ cần đào hố sâu chừng 10cm là có thể trồng mâm xôi được rồi.
– Nhẹ nhàng gỡ cây ra khỏi chậu hoặc bao sau đó đặt vào ố đã chuẩn bị sẵn, dùng đất vụn che hết rễ và ấn chặt đất để cố định cây lại là được. Chú ý không được để rễ chồi lên mặt đất hay đào hố quá sâu dẫn đến chôn cả lá xuống đất.
– Dùng cỏ khô, rơm rạ hoặc mùn cây, mùn gỗ để phủ lên gốc cây để tránh cây bị thoát ẩm cũng như cỏ dại mọc.
Chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả cho nhiều trái, ít sâu bệnh
– Đặc điểm của cây mâm xôi cần nhiều ánh nắng chứ không thực sự cần nhiều nước dù trời có nóng đến đâu đi nữa. Chỉ thực sự tưới cho cây khi trời cực kỳ nóng thôi. Còn không thì 1 tuần nên duy trì tưới 2 lần là đủ.
– Muốn cây phát triển nhanh, cho nhiều quả, chất lượng quả tốt thì nhất định phải tỉa cành. Tối thiểu 1 năm tỉa 1 lần. Sau khi thu hoạch các trái mùa hè thì cành nào ngả màu, khô có dấu hiệu yếu thì cắt bỏ, chỉ giữ lại cành khỏe để cây không kiệt sức. Sau khi thu hoạch vụ thu thì không chỉ cành yếu mà cành nhỏ cũng tỉa luôn để cây giữ sức cho năm sau. Cả mùa đông cũng chỉ giữ lại tối đa 4 đến 6 cành khỏe mà thôi.
– Vào cuối đông có thể dùng phân hữu cơ hoai mục để bón cho cây mục đích là giúp cây khỏe mạnh, vừa kịp xuân về sẽ có sức bật tốt hơn. Cùng với đó nên dùng cỏ khô, rơm rạ, mùn gỗ để phủ gốc, tránh cỏ dại mọc nhiều khi trời có mưa phùn.
– Khi thấy quả đã lộ rõ trên cành và chuyển sang màu đỏ hay vàng hay tím thì cũng là lúc bạn tiến hành thu hoạch. Lúc này quả rất dễ bứt ra khiri cành, chỉ cần nếm thử là biết được quả đã đủ ngọt hay chưa và có thể tiến hành thu hoạch được rồi.
Thời điểm tốt nhất để thu hoạch mâm xôi là sáng sớm, khi chưa có ánh sáng mặt trời, quả còn đọng sương đêm. Những quả này vừa ngọt vừa chua nhẹ lại ngấm sương nên còn lành lạnh, ăn ngon vô cùng. Chưa kể lúc này mà hái thì quả ít bị dập hơn.
Sau khi thi hoạch nên thưởng thức luôn để cảm nhận trọn vẹn hương vị của trái mới hái.
Kết luận
Có thể thấy quả mâm xôi thực sự rất ngon đúng không, mà cách trồng cây mâm xôi và cách chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả cũng không hề khó chút nào vì bản thân nó là cây mọc hoang mà. Nhưng bù lại hương vị cũng như giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại thực sự rất tuyệt vời đúng không?
Còn chần chừ gì nữa mà không tự tay trồng ngay những lùm mâm xôi xanh tươi, trĩu quả để cả nhà cùng thưởng thức nhỉ? Chỉ cần áp dụng cách chăm sóc cây mâm xôi hiệu quả này là được.
